Weg met de monocultuur. Bomen leven langer in een divers ecosysteem

Sinds we hebben ontdekt hoe belangrijk bomen zijn voor het welzijn in steden, voor CO2-opslag en voor het klimaat, zijn we als een razende bomen aan het planten. Als bomenspecialist juichen wij dat natuurlijk toe, maar wel met een waarschuwing: zorg alsjeblieft voor voldoende diversiteit in én rond het bomenbestand én een groeiplaats die is afgestemd op de beoogde levensduur.

Let dus goed op wat je waar plant, zodat bomen en andere planten elkaar niet beconcurreren maar versterken. Met name beheerders met een groot groen-areaal, zoals gemeenten, overheden en andere parkbeheerders, kunnen door met beleid te planten zorgen voor een duurzaam bomenbestand.

Biomassa is kassa?

Het nationaal beleid om bomen te planten en de wens tegemoet te komen aan de publieke opinie rond CO2 zorgen vooral voor een kwantitatieve stimulans. Beheerders willen vooral véél bomen toevoegen. Dan is het dus verleidelijk om te planten met focus op efficiency: veel bomen van dezelfde soort bij elkaar in nette rijen. Grote stappen snel thuis. Dit is misschien een economische manier van werken, maar op de lange termijn zet het weinig zoden aan de dijk. Veel bomen van dezelfde soort bij elkaar (monocultuur) verhoogt het risico op ziekten en plagen. We zien dat goed in productiebossen met naaldhout. Hele percelen identieke bomen, allemaal dood door een en hetzelfde snuitkevertje: de letterzetter. Maar niet alleen bossen lopen gevaar. Ook een lange rij eiken of lindes langs een laan kunnen ten prooi vallen aan een plaag. Overal waar identieke bomen bij elkaar staan grijpen parasieten hun kans.

Hoe lang leeft een boom?

Wie een boom plant, wil graag dat ook volgende generaties er nog van kunnen genieten. Dat kan, want sommige bomen kunnen honderden jaren oud worden. De meeste bomen in Nederland houden het echter niet veel langer vol dan 40 tot 60 jaar. Deze beperkte levensduur heeft verschillende oorzaken. Om sterke bomen te planten en te beheren is een coherent beleid nodig. Met gedegen onderzoek naar en de juiste investering in een goede groeiplaats, een zorgvuldige en diverse selectie van soorten die floreren in elkaars nabijheid en goede samenwerking met zowel professionals als bewoners.

Omgevingsfactoren optimaliseren

Wat mensen vaak vergeten is dat bomen niet alleen staan. De omgeving van bomen heeft een grote invloed op hun gezondheid. In een diverse omgeving, met bermen en heggen, wonen vogels en insecten die houtknagers decimeren. Het is dus van belang niet om de haverklap de bermen kaal te maaien en heggen te kortwieken. Intelligent beheer komt er uiteindelijk vaak op neer dat de beheerder gewoon helemaal niets moet doen. Alleen maaien waar de verkeersveiligheid dat noodzakelijk maakt, maar voor de rest vrij baan geven aan de flora en fauna.

Een duurzame projectgroep natuurbeheer

Een mogelijk manier om een divers plantbeleid handen en voeten te geven is het instellen van een projectgroep Bomenbeheer en Biodiversiteit. Een groep met beleidsmakers en groenspecialisten die minimaal vijf jaar actief aan de slag gaan met het onderzoeken en uitvoeren van maatregelen en het creëren van ecosystemen met optimale omstandigheden voor een lang en gezond leven van een divers bomenbestand. Vanzelfsprekend zijn wij graag bereid hierin te adviseren.